علف کش ها مواد شیمیایی هستند که گیاهان را میکشند و یا از رشد آنها جلوگیری میکنند. روشهای کشتن گیاهان مانند انواع گیاهان بسیار متنوع است. اولین راه برای درک بهتر علف کش ها، خواندن نوشته های روی بسته بندی است. روش استعمال ایمن و تأثیرگذار علف کش ها روی بسته بندی نوشته شده است.
علف کش ها در یک تقسیم بندی به دو گروه علف کش های گزینشی و غیرگزینشی تقسیم بندی می شوند علف کش های گزینشی یا انتخابی گیاهان و علوفه جات مضر را از بین برده و این در حالی است که تقریباً آسیبی به محصولات مفید وارد نمی سازند که بیشترین کاربرد این نوع، در زمین های زراعی، باغات و امثال آن می باشد برخی از این علف کش ها در فرایند رشد علوفه جات و گیاهان ناخواسته اختلال ایجاد نموده و بر اساس تأثیر بر روی هورمون های گیاه یا علف هرز مورد نظر عمل می کنند.
علف کش هایی که جهت پاکسازی زمین ها و بسترهای پوشیده از علف های هرز به کار می روند، غیرگزینشی بوده و تمامی گیاهان و علوفه جات موجود در منطقه را که در تماس با آنها قرار می گیرند از بین می برند برخی گیاهان و محصولات علف کش های طبیعی تولید می کنند مانند گردو
انواع علف کش از نظر کاربرد علف کشها به دو دسته انتخابی و غیر انتخابی تقسیم می شوند. انواع انتخابی علف های هرز گیاه زراعی را بدون آنکه به خود گیاه آسیب بزند از بین می برد، اما انواع غیر انتخابی، می تواند به خود گیاه زراعی هم آسیب بزند. از انواع غیر انتخابی در اماکن صنعتی و ساختمانی، راه آهن و در پاک کردن یک قطعه زمین بدون گیاه زراعی جهت حذف علف هرز بکار می رود.
انواع علف‌کش ها از نظر روش استفاده : این سموم به دو صورت خاکی و برگی می توانند مورد استفاده قرار گیرند. انواعی که در خاک مورد استفاده قرار می گیرند بوسیله ریشه و شاخه نهال های نو ظهور مورد استفاده قرار می گیرند و در دسته علف کشهای پیش از کشت قرار دارند. عوامل مختلفی بر اثر بخشی این سموم مورد استفاده در خاک تاثیر دارد. علف های هرز علف‌کش را با سیستم فعال و غیر فعال جذب می کنند. خیلی از این ترکیبات حتی زمانیکه هنوز گیاه در زیر خاک قرار دارد سبب از بین بردن آن می گردد. EPTC و Trifluralin جز این دسته هستند. دسته دیگر سموم مورد استفاده در شاخ و برگ هستند که بر روی اندامهای هوایی گیاه مورد استفاده قرار می گیرند و توسط بافتهای هوایی جذب می شوند. تاثیر گذاری این ترکیبات سمی به موانع خارجی مانند ضخامت کوتیکول، موم و دیواره سلولی آن بستگی دارد. 2-4-D، Glyphosate و Dicamba جز این دسته هستند.
انواع برگی این سم ها به دو صورت سیستمیک و غیر سیستمیک می توانند عمل کنند
علف‌کش سیستمیک :
این دسته از علف کشها بعد از اینکه روی اندام های هوایی گیاه اسپری شدند توسط شاخ و برگ جذب می شوند و از طریق آوند ها به سایر اندام های گیاه منتقل می شوند. علف کش سیستمیک، علف های هرز دائمی را از نیز از بین می برند چون می توانند به داخل ریزوم ها و غده ها نفوذ کنند و در نهایت از این طریق سبب مرگ علف هرز می شوند.
علف کش غیر سیستمیک:
فقط در نقطه ای از گیاه که اسپری شدند موثر هستند و سبب سوختگی و از بین رفتن آن بافت می گردند و به سایر قسمت های گیاه انتقال نمی یابند. بدین ترتیب لازم است به خوبی کلیه قسمت های گیاه به این سم آغشته گردد. این سموم برای گیاهان یکساله مناسب هستند در حالی که نمی توانند علف های هرز دائمی را از بین ببرند چون قابلیت انتقال ندارند بخش هایی از گیاه که در زمین باقی می ماند دوباره سبز می شود. از این دسته می توان به پاراکوات و گلوفوزنیت اشاره کرد.
نحوه اثر گذاری علف‌کش ها
عموما علف کش ها جز دسته مواد هورمونی قرار دارند و از طریق ایجاد اختلال در رشد اندام های علف هرز، ایجاد اختلال در فیزیولوژی گیاه، تسریع و یا کند کردن رشد سلول های مریستمی، اختلال در فتوسنتز و یا توقف در جذب آب و مواد غذایی از طریق مختل کردن رشد ریشه تاثیر خود را اعمال می کنند.
بهترین زمان استفاده از سم علف‌کش:
زمان های مختلفی برای استفاده از این ترکیبات در نظر گرفته می شود که شامل قبل از کشت گیاه، قبل از ظهور و بعد از ظهور علف هرز.
– انواعی که قبل از کاشت گیاه در زمین استفاده می شوند از نوع غیر انتخابی هستند. برخی از این سم ها بطور مکانیکی با خاک مخلوط می شوند. علف کشها علفهای هرز را از طریق منطقه تحت درمان با این ترکیب می کشند. علف کشهای فرار نیز باید قبل از کشت گیاهان در مرتع مورد استفاده قرار گیرند. محصولاتی چون گوجه فرنگی، ذرت، سویا و توت فرنگی، در خاک هایی که با سم هایی که قبل از کشت گیاه در زمین تیمار شدند قابلیت کشت دارند. سموم تدخینی مانند متام-سدیم و دزومت قبل از کشت گیاه در زمین مورد استفاده قرار می گیرند.
علف کشهای پیش از رویش معمولا بعد از کشت گیاه اصلی و قبل از اینکه گیاهان در زمین ظاهر شوند مورد استفاده قرار می گیرند. این انواع سم از جوانه زنی علف های هرز جلوگیری نمی کنند بلکه بعد از جوانه زنی علف هرز در رشد و تقسیم سلولی این گیاهان اختلال ایجاد می کنند و بتدریج علف هرز از بین می رود.
علف کش های همانطور که از اسمشان پیداست بعد از ظهور گیاهان علف هرز در سطح خاک مورد استفاده قرار می گیرد، از طریق شاخ و برگ جذب ریشه می شوند و می توانند به صورت انتخابی، غیر انتخابی، تماسی و سیستمیک باشند.
بهتر است انواع سیستمیک در زمان بارندگی مورد استفاده قرار نگیرد چون با باران شسته می شود و نمی تواند موثر واقع گردد.
