اسید هیومیک از جمله کودهای بدون اثر مخرب زیست محیطی است که از آن به عنوان کود آلی نام برده می‌شود.
از آنجا که اين ماده PH اسيدي ضعيف (3.8 تا 5) دارد و مشتق از هوموس مي‌باشد به نام هيوميک اسيد هم شناخته ميشود. اما حقيقتاً هيچ شباهتي به اسيدهاي شناخته شده چه معدني و چه آلي ندارد.
دارای دو نوع اسید آلی مهم به نام‌های اسیدهیومیک و اسیدفولیک و جزء هومین هستند که از منابع مختلف نظیر خاک، هوموس، پیت، لیگنیت اکسید شده، زغال سنگ و غیره استخراج می‌شوند و در اندازه مولکولی بین ۳۰۰-۳۰ کیلودالتون هستند و رنگ زرد تا سیاه دارند.
مواد هیومیکی در واقع طیف وسیعی از ترکیبات آلی- معدنی گوناگون نظیر اسیدهای آمینه، پتیدها، فنول‌ها، آلدئیدها و اسیدهای نوکلئیک در پیوند با انواع کاتیون‌ها می‌باشند که ترکیب بسیار پیچیده ای را ساخته‌اند.
این ترکیبات میلیو‌ن‌ها سال در طبیعت دوام میاورد و قابل قیاس با هیچ ترکیب دیگری نیست.
اثرات اسیدهیومیک بر بافت خاک:
• افزایش ظرفیت نگهداری آب خاک
• افزایش تهویه خاک
• بهبود دانه‌بندی خاک
• افزایش درصد نیتروژن خاک
• بهبود ساختمان خاک از جمله کاهش تراکم و فشردگی
• افزایش راندمان مصرف سایر کودها
• صرفه‌جویی در حدود ۲۵ تا ۷۰ درصد استفاده از کودهای شیمیایی فسفاته و ازته و کاهش هزینه‌ها
• کاهش سمیت کودها و عناصر اضافی موجود در خاک
• افزایش تبدیل عناصر به فرم های قابل دسترس برای گیاه
• سازگاری با محیط زیست و فقدان نگرانی از آلوده شدن آب‌های سطحی و زیرزمینی
• افزایش درصد نیتروژن خاک
هيوميک ها پيش از اينکه کود باشند اصلاح کننده خاک هستند. مواد آلي به خصوص هيوميک اسيد بار منفي خود را به ذرات خاک رس منتقل نموده و باعث چسبندگي ذرات رس و افزايش نفوذ پذيري خاک ميشود. در حقيقت پليمرهاي هيوميک شبيه يک چسب ارگانيک عمل کرده و مواد معدني خاک را به هم مي چسبانند. در ايران با توجه به کمبود ماده آلي و شوري خاک استفاده از مواد هيوميکي در بهبود شرايط فيزيکي خاک تاثير بسزايي دارد.
افزايش ظرفيت نگهداري آب در خاک : مواد هيوميکي در ابتدا با بهبود ساختار خاک نفوذ پذيري و نگهداري آب را تسهيل کرده و با تشکيل پيوند با مواد معدني خاک مانند شبکه اي اسفنجي عمل مي کند که ظرفيت نگهداري آب را تا 7 برابر افزايش مي دهد. بنابراين خاک هاي داراي مواد هيوميکي قادرند آب مورد نياز گياه را در دوره هاي خشکي تأمين کنند.
افزايش مقاومت گياه نسبت به خشکي :
ترکيبات هيوميک ساختار فيزيکي و دانه بندي خاک را بهبود بخشيده و فضاي بيشتري را براي نفوذپذيري آب ايجاد مي کند. پيوند تشکيل شده هيوميک با مولکول هاي آب تعريق را کاهش مي دهد و آب درون گياه را حفظ مي کند.
روش مصرف اسید هیومیک:
اسیدهیومیک با اکثر کودهای شیمیایی سازگار بوده و قابل اختلاط می‌باشد و آن را از طریق محلول‌پاشی، مصرف خاکی و سیستم‌های آبیاری تحت فشار مورد استفاده قرار گیرد.
استفاده همراه با آب آبیاری :
می‌توانید هیومیک اسید را با نسبت ۱ تا ۳ در هزار با آب آبیاری حل کرده و اقدام به آبیاری نمایید و فقط طبق روال توجه فرمایید که بهتر است اگر از آب شهری برای آبیاری استفاده می‌نمایید حتما از آب ۲۴ ساعت مانده استفاده نمایید.
روش بذرمال:
اگر می خواهید اقدام به کاشت بذر نمایند بهتر است اسید هیومیک را با کمی آب حل کرده و بذرها را کاملا آغشته نمایند و بعد اقدام به کاشت نمایند.
روش محلول‌پاشی:
در این روش می‌توان با دوز ۱ در هزار با آب محلول کرده و اقدام به محلول‌پاشی نمود. در این روش تمامی عناصر موجود در کود به جز هیومیک اسید بخاطر وزن بالای مولکولی جذب می‌گردند.
میزان و زمان مصرف کود اسید هیومیک مایع :
محصول میزان مصرف خاکی (لیتر در هکتار)
گیاهان زراعی ۱۲-۴ لیتر در هکتار ، ۴ الی ۷ مرتبه (در مجموع ۱۵-۵۰ لیتر) قبل از کاشت، قبل از نشاء و یا در کنار کاشت
درختان میوه و مرکبات ۳۰-۲۰ لیتر در هکتار ، ۲ الی ۳ مرتبه (در مجموع ۴۰-۹۰ لیتر)
در بهار و تابستان هنگام شاخه زنی، قبل از گلدهی، زمان میوه دهی وهنگام رسیده شدن میوه گل ها و گیاهان زینتی ۲۰-۱۵ لیتر در هکتار ، ۳ الی ۴ مرتبه (در مجموع ۴۵-۸۰ لیتر) قبل از گلدهی
زیتون و انگور ۲۰-۱۵ لیتر در هکتار در طول دوره
شرایط نگهداری اسید هیومیک:
- از در معرض نور قرار دادن آن جلوگیری نمایید
هشدارها:
- بیش از مقدار مناسب استفاده نکنید.
- دور از دسترس کودکان قرار دهید.
- دور از مواد غذایی، آب آشامیدنی و خوردنی نگهداری شود.
- از تماس چشم با آن خودداری شود. در صورت تماس با چشم فوراً با مقدار زیادی آب شستشو دهید.