حشره‌ای از راسته نیم‌بالان و خانواده بسترساسان (Cimicidae) است.ساس از کَک بزرگتر است و لای درز تشک و بالش و شکاف اجناس چوبی مخفی میشود و شب خارج شده و انسان را نیش می‌زند. ساسها بیشتر بهنگام شب فعالند اما اگر یک هفته از خانه دور باشید، همین که شروع به استراحت کنید یا روی مبل بنشینید به سراغ شما خواهند.
دو نوع ساس که از نظر بهداشتی برای انسان اهمیت دارد، ساس معمولی ساس تختخواب، Cimex lectularius و ساس گرمسیری (Cimex hemipterus) هستند.
ساس حشراتی ریز اما مشکل آفرین هستند. زیرا از بین بردن آن ها بسیار دشوار است. برای از بین بردن ساس باید از سمپاشی اصولی استفاده کرد. ساس های که متولد میشوند به رنگ سفید هستند.
با تغذیه خون رنگشان به قهوه ای متمایل به قرمز تغییر می کند. اندازه ساس ها از کک بزرگتر است. ساس ماده برای تخم گذاری نیاز به تغذیه از خون میزبان دارد. ساس ها در طول عمر خود ۵۰۰ تخم می گذارند.
ساس ها زمانی که شما در خواب هستید از خون شما تغذیه می کنند. به هنگام تغذیه مایع بی حس کننده روی پوست شما میریزند تا درد گزش را حس نکنید. این مایع باعث بروز التهاب و خارش شدید میشود.
در برخی موارد باعث بروز عفونت در انسان می شود. به همین دلیل در صورت بروز علائم نسبت به سمپاشی ساس باید اقدام کرد.
روش تشخیص ساس
با بازدید شکاف‌ها و درزها در خانه و دیدن ساس زنده، جلد، نمف، تخم یا پوسته آنها می‌توان به وجود ساس پی برد. لکه‌های کوچک قهوه‌ای یا سیاه‌روی ملحفه، دیوار و کاغذدیواری نشانه‌ای احتمالی برای وجود ساس است. این لکه‌ها مدفوع ساس و عمدتاً خون اضافی است که ساس از آن تغذیه کرده‌است.
همچنین رد خون روی ملحفه‌ها و در مسیر مخفی‌گاه‌های ساسها نشانه دیگری از وجود ساس است. علاوه بر این می‌توان یک ملحفه سفید پهن کرده و نصفه‌های شب چراغ اتاق را روشن نمود با این روش در صورت وجود حشره راحت‌تر می‌توان آن را دید. ضایعه ناشی از گزش ساس در معاینه تا حدودی قابل تشخیص است ضایعات معمولاً متعدد و اغلب اوقات به صورت خطی می‌باشند.
چند دلیل برای خطی بودن ضایعات وجود دارد: اولاً ساس ممکن است در گزش اول قادر به مکیدن میزان کافی خون نباشد بنابراین میزان کمی جابجا شده و شخص را در محلی نزدیک به محل گزش اولیه می‌گزد.
دومین دلیل: اندامی که با سطح تشک یا تخت تماس دارد ممکن است توسط چندین ساس در یک زمان گزیده شود (بنابراین چندین محل گزش به صورت خطی در محل تماس عضو با تشک ایجاد می‌گردد) به خاطر داشته باشید که تنهایک نفر از هر چهار نفر (۲۵٪ افراد) به گزش ساس حساس هستند تنها نصف افراد بالای ۶۰ سال به گزش ساس حساس هستند.
علائم گزش ساس: برای بعضی از افراد دشوار است که جای نیش ساس را با بقیه حشرات تشخیص دهند ولی معمولا نشانه های گزش توسط ساس شامل موارد زیر است: قرمز شدن پوست با یک نقطه قرمزی تیره تر در وسط احساس خارش در محل گزش گزش ها در امتداد یک خط و یا در کنار هم در یک ناحیه قرار گرفته اند بیشتر گزش ها در چهره، گردن، بازوها و دست ها قرار دارد برخی افراد به نیش ساس آلرژی نشان می دهند و این باعث تشدید قرمزی و علائم جای نیش می شود، در حالی که دیگر افراد هیچ حساسیت پوستی ایجاد نمی کنند.
راه‌های مبارزه با ساس: الکل: این حشره‌ی مقاوم به انواع سموم اما در مقابل الکل به شدت ضعیف است. با اسپری کردن الکل به یک یا چند ساس بالغ آنها به سرعت کشته میشوند. آب داغ: برای از بین بردن ساس‌های مخفی شده در یک پتو، ملحفه و مشابه به آن کافیست آن را در ظرفی از آب داغ غرق و شناور کنید.
با این کار ساس و تخم‌های آن کشته خواهند شد. سرما و گرما تماس طولانی با دمای (-۱۹) (منفی نوزده درجه سانتیگراد) به مدت چهار روز ساس بالغ را نابود می‌کند وسایلی را که امکان سمپاشی آنها وجود ندارد؛ می‌توان در کیسه‌های پلاستیکی آب‌بندی (درزبندی) شده گذاشته و در فریزر (دمای-۱۸ درجه سانتیگراد) به مدت ۲۴ ساعت قرار داد تا ساس‌های آن از بین برود. ساس بالغ بر اثر تماس با حرارت کشته میشود.
حرارت همچنین تخم ساس را از بین می‌برد. (به‌طور مثال حرارت آفتاب یا حرارت از یک بخار ساز) جدول زیر میزان حرارت و زمان لازم برای نابودی ساس را نشان می‌دهد.
کنترل فیزیکی محیط از آنجایی که ساس از سطوح چوبی به راحتی بالا می‌رود، پس بایستی پایه‌های تخت را در داخل صفحات فلزی قرار داد و تخت‌ها را از دیوار فاصله داد. همچنین به نظر می‌رسد ساس در بالارفتن از سطوح صاف و لغزانی مانند نوار چسب شیشه‌ای نیز دچار مشکل باشد.
روش‌های شیمیایی اساس مبارزه شیمیایی با این حشرات انجام سمپاشی ابقایی در داخل اماکن بوده و بایستی عمل سمپاشی را صبح زود یا شب (غروب) انجام داد. روش از بین بردن ساس ساس ها به صورت دسته جمعی و در تعداد بسیار زیاد زندگی می کنند.
در ابتدا باید محل های درز شکاف در منازل بررسی شود. حشره کش های مختلفی در مغازه ها وجود دارند. اما هیچ کدام قدرت مبارزه با این حشره خونخوار را ندارند. برخی موارد شرایط بسیار حاد است و مخصوصا در منازل قدیمی باید از سمپاشی تخصصی بهره برد. که خدمات سمپاشی ساس را انجام میدهند.